Borsa’da kimi zaman alım satımlarda yüksek volatilite olduğunda oynaklık artıyor ve bu sebeple yatırımcılar zarar ediyor. Bu gibi durumlarda hisse senedinin gün içerinde 2 veya daha fazla devre kesmesi durumunda SPK tarafından hisse senedine brüt takas uygulanır. Borsada gerçekleşen hisse senedi işlemlerinde, alıcı ve satıcıların işlemlerini brüt (toplam) miktarlar üzerinden bildirdikleri, takasın tam birer gün süreyle yapıldığı bir takas sistemidir. Bu sisteme “T+0” (takas günü) olarak da atıfta bulunulur. Yani, hisse senedi işlemlerinde alım ve satım işlemleri aynı gün içinde tamamlanır, takas ve ödeme hemen gerçekleşir. Brüt takasta bugün alınan hisse senedi aynı gün satılamaz, ancak T+1 gün sonra aldığımız malı satabiliriz.
Brüt takas sistemi, hisse senedi alım-satım işlemlerinde tarafların işlemlerini borsa tarafından birleştirilip toplu halde takas ve ödeme yapılmasına olanak tanır. Bu, piyasa likiditesini artırabilir, işlemlerin hızını artırabilir ve işlem maliyetlerini azaltabilir.
Günümüzde birçok borsa, “T+2” veya “T+3” gibi takas sürelerine sahip net takas sistemlerini kullanmaktadır. Bu sistemlerde, alıcı ve satıcılar, işlemlerini brüt miktarlar üzerinden bildirirler, ancak takas ve ödeme birkaç gün sonra gerçekleşir.
